Dogrywka w piłce nożnej to emocjonujący, dodatkowy czas gry, który ma jeden cel: wyłonienie zwycięzcy, gdy regulaminowe 90 minut meczu nie przyniesie rozstrzygnięcia. Stosuje się ją wszędzie tam, gdzie wynik musi być jednoznaczny – przede wszystkim w decydujących fazach pucharowych turniejów.
Spis treści
Czym jest dogrywka w piłce nożnej?
Dogrywka to dodatkowy, 30-minutowy czas gry, który rozpoczyna się po regulaminowych 90 minutach, jeśli wynik spotkania pozostaje nierozstrzygnięty. Jej celem jest wyłącznie wyłonienie zwycięskiej drużyny w meczach, które nie mogą zakończyć się remisem.
Sędzia zarządza dogrywkę tylko w ściśle określonych sytuacjach. Ma to miejsce w meczach pucharowych, finałowych czy barażowych. W rozgrywkach ligowych dogrywki nie znajdziemy, ponieważ remis jest tam w pełni dopuszczalnym wynikiem.
Czytaj także: Liczba zmian zawodników
Ile trwa dogrywka i jej struktura?
Standardowa dogrywka w piłce nożnej trwa 30 minut, podzielona na dwie równe części, po 15 minut każda. Taki format obowiązuje we wszystkich oficjalnych rozgrywkach pod egidą światowych i europejskich federacji – FIFA i UEFA.
Między połowami dogrywki gracze mają krótką przerwę, trwającą 5 minut. To chwila na oddech dla zawodników, wysłuchanie ostatnich wskazówek trenera i zmianę stron boiska.
Zasady doliczania czasu w dogrywce są identyczne jak w regulaminowym czasie gry. Arbiter może przedłużyć każdą z połów o czas stracony na zmiany, kontuzje czy inne przerwy w grze.
Kluczowe zasady dogrywki są identyczne jak w regulaminowym czasie gry. Wszystkie przepisy piłkarskie pozostają w mocy, a bramki zdobyte w dogrywce liczą się tak samo – każda z nich może przesądzić o losach meczu!
Czytaj także: System VAR
Rzuty karne: Ostateczne rozstrzygnięcie
Gdy dogrywka nie przyniesie rozstrzygnięcia, na boisku rozgrywa się seria rzutów karnych. To ostateczna metoda wyłonienia zwycięzcy, pełna dramatyzmu i emocji.
Każda drużyna wykonuje na przemian po 5 rzutów karnych z odległości 11 metrów. Kolejność strzelających ustalają kapitanowie drużyn. Bramkarze muszą pozostać na linii bramkowej, dopóki piłka nie zostanie kopnięta. Wykonawca strzału nie może dotknąć piłki po raz drugi, zanim nie uczyni tego inny zawodnik.
Seria rzutów karnych kończy się w momencie, gdy jedna z drużyn zdobędzie przewagę niemożliwą do odrobienia przez rywali. Jeśli po 5 strzałach nadal utrzymuje się remis, drużyny wykonują kolejne rzuty karne, jeden po drugim, aż do wyłonienia zwycięzcy – to słynna zasada „nagłej śmierci”.
Historyczne zasady: Złoty Gol i Srebrny Gol
W latach 90. XX wieku i na początku XXI wieku piłka nożna stosowała dziś już historyczne zasady rozstrzygania meczów po remisie w dogrywce: Złoty Gol i Srebrny Gol.
Złoty Gol
Zasada Złotego Gola była prosta: mecz kończył się natychmiast, gdy tylko jedna z drużyn zdobyła bramkę w dogrywce. Drużyna, która strzeliła pierwsza, automatycznie zwyciężała. Mimo że miała zwiększyć dynamikę gry, paradoksalnie często skutkowała defensywną i ostrożną postawą obu drużyn.
Srebrny Gol
Zasada Srebrnego Gola, łagodniejsza modyfikacja Złotego Gola, nie kończyła meczu natychmiast po strzeleniu bramki. Zwyciężała drużyna prowadząca po pierwszej połowie dogrywki, czyli po 15 minutach gry. W przypadku remisu po tym czasie, mecz trwał do końca drugiej połowy dogrywki. Obydwie zasady ostatecznie zniesiono, zastępując je pełnym formatem dogrywki, obowiązującym obecnie.
Dodatkowe zasady i kontekst
Przepisy dotyczące dogrywki precyzują czas jej trwania – zazwyczaj dwie 15-minutowe połowy – zasady dotyczące dodatkowych zmian zawodników oraz inne specyficzne regulacje przebiegu meczu.
Zmiany zawodników w dogrywce
Od 2020 roku drużyny mogą wykonać dodatkową, szóstą zmianę w dogrywce. To ukłon w stronę zespołów, których zawodnicy są wyczerpani po intensywnych 90 minutach gry. System kartek i fauli działa identycznie jak w podstawowym czasie gry, a sędzia nadal korzysta z systemu VAR do rozstrzygania spornych sytuacji.
Dogrywka w różnych rozgrywkach
W fazie pucharowej turniejów międzynarodowych – takich jak Mistrzostwa Świata, Mistrzostwa Europy czy rozgrywki klubowe UEFA – dogrywka jest absolutnym standardem. Krajowe puchary narodowe jednak często modyfikują te zasady; niektóre rozgrywki przechodzą bezpośrednio do rzutów karnych, pomijając dogrywkę, by zmniejszyć obciążenie zawodników. Dodatkowo, UEFA od sezonu 2021/2022 zrezygnowała z zasady bramek na wyjeździe, co zwiększyło liczbę dogrywek w europejskich pucharach.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Co to jest dogrywka w piłce nożnej i w jakich sytuacjach jest stosowana?
Dogrywka to dodatkowe dwie piętnastominutowe połowy gry, stosowane w meczach, które bezwzględnie muszą wyłonić zwycięzcę, jak np. w fazach pucharowych turniejów, finałach czy barażach, gdy po regulaminowych 90 minutach na tablicy wyników wciąż widnieje remis.
Ile dokładnie trwa dogrywka i jakie przerwy obowiązują w jej trakcie?
Standardowa dogrywka trwa dokładnie 30 minut i jest podzielona na dwie 15-minutowe połowy. Między połowami obowiązuje 5-minutowa przerwa. Podobnie jak w regulaminowym czasie gry, doliczany jest również czas za przerwy w grze.
Co dzieje się, jeśli po dogrywce wynik meczu nadal jest remisowy?
Jeśli po dogrywce wynik meczu nadal pozostaje nierozstrzygnięty, o zwycięstwie decyduje emocjonująca seria rzutów karnych. Każda drużyna wykonuje po 5 rzutów, a w przypadku dalszego remisu, strzelanie jest kontynuowane aż do wyłonienia zwycięzcy (zasada „nagłej śmierci”).
Czy w dogrywce można dokonać dodatkowej zmiany zawodnika?
Tak, od 2020 roku drużyny mogą wykonać jedną dodatkową zmianę zawodnika w trakcie dogrywki, co pozwala na łącznie sześć zmian w całym spotkaniu (pięć w regulaminowym czasie plus jedna w dogrywce).
